Czy kannabinoidy mogą pomagać lecznie jaskry?

Biorąc pod uwagę leczenie jaskry na przestrzeni ostatnich lat, czy stosowanie medycznej marihuany może nieść za sobą więcej szkody i być nieprzydatne? Czy opracowanie leków na bazie kannabinoidów ma sens?Jaskra jest chorobą, która często powoduje uszkodzenie nerwu wzrokowego. Nieleczona prowadzić może do nieodwracalnej ślepoty. Na całym świecie z jaskrą zmaga się kilkadziesiąt milionów ludzi. Rozwój chirurgii po 1980 roku dał możliwość zmniejszania ryzyka ślepoty spowodowanej jaskrą prawie o połowę. Niemniej jednak liczba skutecznych leków do stosowania miejscowego wciąż pozostaje ograniczona.

Przyczyny występowania i sposób leczenia

Obecnie jaskra uważana jest za chorobę neurodegeneracyjną i ma związek z innymi chorobami neurodegeneracyjnymi takimi jak np. Alzheimer. Przykładowo – powszechnie uważa się, że wystąpienie objawów jaskry wiąże się z potencjalnym ryzykiem zachorowania na Alzheimera. Dokładna przyczyna jaskry wciąż właściwie pozostaje nieznana.

Ponieważ ciśnienie wewnątrzgałkowe wpływa na pojawienie się i postęp jaskry, to właśnie na nie okuliści ukierunkowują leczenie. W rzeczywistości obniżenie poziomu ciśnienia wewnątrzgałkowego jest głównym sposobem zapobiegania utracie wzroku i ostatecznej ślepocie.

W zależności od nasilenia i postępu choroby oraz jej aktualnego stadium okuliści mogą leczyć jej objawy za pomocą leków np. kropli do oczu na receptę, a w razie konieczności przeprowadzają zabieg chirurgiczny.

Czy medyczna marihuana może być przydatna?

Przeprowadzone w latach 70 – tych ubiegłego wieku badania wykazały, że kannabinoidy mogą łagodzić objawy związane z jaskrą, ponieważ obniżają ciśnienie wewnątrzgałkowe i działają neuroprotekcyjnie. Na przykład na podstawie badania z 1971 roku stwierdzono, że przyjmowanie kannabinoidów obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe o 25 – 30%.

Pomimo tego, niestety niewielu okulistów popiera stosowanie medycznej marihuany u pacjentów z jaskrą we wczesnym i średnim stadium, głównie ze względu na potencjalne efekty uboczne. Obawy te dotyczą szczególnie metody przyjmowania jaką jest palenie, które może prowadzić do braku stabilnego ciśnienia wewnątrzgałkowego, zwiększającego ryzyko trwałej utraty wzroku. Ponadto, ponieważ działanie kannabinoidów jest krótkotrwałe pacjent musiałby spożywać je co kilka godzin. Lekarze uważają, że ponieważ jaskrę leczy się 24 godziny na dobę to aby uzyskać efekt pacjent musiałby przyjmować kannabinoidy od 6 do 8 razy w ciągu dnia, co może być trudne do wykonania.

Jeśli jednak chodzi o jaskrę w późnym stadium okuliści są bardziej otwarci na medyczną marihuanę. W tej fazie choroby chodzi już nie tyle o bezpośrednie hamowanie rozwoju choroby, a o łagodzenie towarzyszących jej objawów.

„Od pewnego czasu wiemy, że medyczna marihuana jest bardzo skuteczna w leczeniu nudności i bólu. Niektórzy pacjenci w zaawansowanym stadium choroby mogą czerpać z niej korzyści, ale nie w odniesieniu do samej jaskry.” – wyjaśnia okulista Andrew Bainnson

Kannabinoidy z marihuany a leczenie jaskry

Układ endokannabinoidowy człowieka (ECS) jest jednym z najważniejszych układów. Z jego działaniem wiążą się takie aspekty jak stany zapalne, odpowiedź immunologiczna, neuroprotekcja, czy modulacja bólu. Biorąc pod uwagę istotną rolę ECS, szczególnie jeśli chodzi o neuroprotekcję i stany zapalne, leki na bazie kannabinoidów mogą być niezwykle przydatne w leczeniu i zapobieganiu jaskry.

Receptory kannabinoidowe są obecne w tkankach oka odpowiedzialnych za regulację ciśnienia wewnątrzgałkowego. Można zatem opracować leki na bazie kannabinoidów, które spełnią jednocześnie dwie role: obniżą poziom ciśnienia oraz ochronią komórki siatkówki.

Dowody naukowe sugerują, że istotni w tym zakresie mogą być dwaj agoniści kannabinoidów WIN55212-2 i anandamid oraz kilka kannabinoidów, w tym CBD i CBG, szczególnie ze względu na fakt, że są dobrze tolerowane podczas aplikacji miejscowej (np. bezpośrednio do oka). Nadal jednak istnieją inne przeszkody. Krople do oczu na bazie medycznej marihuany nie wnikają wystarczająco dobrze w tkanki wewnątrzgałkowe.

Krople mogą zatem nie być idealnym sposobem leczenia objawów jaskry, ale opracowywanie leków na bazie kannabinoidów ma sens. I niezależnie od tego, czy będzie to najlepszy środek leczenia jaskry, czy też nie, to wielu pacjentów stosuje medyczną marihuanę w leczeniu różnych schorzeń i deklarują jej skuteczność. Nawet jeśli stosują ją tylko jako wsparcie leczenia farmakologicznego.

Bibliografia:

• Probability of blindness from glaucoma has nearly halved
• Glaucoma as a neurodegenerative disease
• Glaucoma, Alzheimer’s Disease, and Parkinson’s Disease: An 8-Year Population-Based Follow-Up Study
• Marihuana Smoking and Intraocular Pressure
• Marijuana for Glaucoma: A Recipe for Disaster or Treatment?
• Cannabinoids and glaucoma

Źródło: leafly.com