Olej konopny CBD i medyczna marihuana w leczeniu jaskry

Rozwój chirurgii po 1980 roku dał możliwość zmniejszania ryzyka ślepoty spowodowanej jaskrą prawie o połowę. Niemniej jednak liczba skutecznych leków do stosowania miejscowego wciąż pozostaje ograniczona. Czy olej konopny CBD lub medyczna marihuana mogą pomagać pacjentom z jaskrą?

Co to jest jaskra?

Jaskra (łac. glaucoma) to grupa chorób oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki, a co za tym idzie pogorszenia lub utraty wzroku (zawężenia pola widzenia). W wielu przypadkach, to uszkodzenie spowodowane jest wzrostem ciśnienia w gałce ocznej (ciśnienie wewnątrzgałkowe, IOP), wynikającym z zaburzenia ilości płynu (ciecz wodnista oka) w przedniej części oka, który jest produkowany przez część oka zwaną ciało rzęskowe.

Ciecz wodnista, wypełniająca przednią i tylną komorę oka, jest produkowana przez nabłonek rzęskowy w ilości około 2 milimetrów sześciennych na minutę. Stąd przez otwór źreniczny przepływa do komory przedniej i jest odprowadzana przez kąt przesączania do zatoki żylnej twardówki. Przy jego zwężeniu, nieprawidłowościach anatomicznych czy uszkodzeniach ciecz odpływ cieczy wodnistej jest ograniczony i ciśnienie wewnątrzgałkowe (IOP) wzrasta.

Również nadprodukcja cieczy wodnistej przez ciałko rzęskowe może prowadzić do wzrostu ciśnienia. Zarówno prawidłowa produkcja cieczy wodnistej przez nabłonek rzęskowy, jak i prawidłowa szybkość odpływu cieczy przez kąt przesączania warunkują prawidłowe ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Nadciśnienie gałki ocznej tworzy się między innymi ze względu na:

• nadmierne wydzielanie płynu przez oczy;
• zbyt małe wydzielanie płynu przez oczy;
• przyjmowanie niektórych leków;
• uraz oka;
• choroby oczu.

Jakie są typy jaskry i jakie wywołują objawy?

Istnieją dwa rodzaje jaskry, z których każdy ma inne objawy:

Jaskra pierwotna otwartego kąta przesączania:

• Stopniowa utrata widzenia obwodowego, zazwyczaj w obu oczach (Podstawowa uwaga skupia się na jednym punkcie, utrata widzenia obwodowego prowadzi do uniemożliwienia widzenia tego co się dzieje po bokach);
• Oko w tunelu (chory widzi coraz mniej, a w końcu tylko to, co jest na wprost źrenicy).

Ostra jaskra pierwotna zamykającego się kąta:

• bóle oka;
• nudności i wymioty (towarzyszy silny ból oczu);
• nagłe wystąpienia zaburzenia widzenia, często przy słabym świetle;
• zamglona wizja;
• aureole wokół źródeł światła;
• zaczerwienienie oka.

Ponieważ u wielu osób objawy jaskry nie występują, aż do momentu, kiedy uszkodzenie już zostało spowodowane, ważne jest, aby regularnie kontrolować stan zdrowia oczu.

Przyczyny występowania jaskry

Obecnie jaskra uważana jest za chorobę neurodegeneracyjną i ma związek z innymi chorobami neurodegeneracyjnymi takimi jak np. Alzheimer. Przykładowo – powszechnie uważa się, że wystąpienie objawów jaskry wiąże się z potencjalnym ryzykiem zachorowania na Alzheimera. Dokładne przyczyny jaskry wciąż pozostają nieznane.

Diagnoza i leczenie jaskry

Regularne kontrole i profilaktyczne badania umożliwiają wczesne wykrycie zmian jaskrowych.

Lekarz zleca kontrolę nerwu wzrokowego za pomocą oftalmoskopu, kontrola ciśnienia oka (tonometria), badanie pola widzenia — testuje wrażliwość widzenia peryferyjnego, w którym początkowo rozpoczyna się jaskra, badanie dna oka.

Ponieważ wysokie IOP wpływa na pojawienie się i postęp jaskry, to właśnie na nie okuliści ukierunkowują leczenie. W rzeczywistości obniżenie poziomu ciśnienia wewnątrzgałkowego jest głównym sposobem zapobiegania utracie wzroku i ostatecznej ślepocie.

W zależności od nasilenia i postępu choroby oraz jej aktualnego stadium okuliści mogą leczyć jej objawy za pomocą leków np. kropli do oczu na receptę, a w razie konieczności przeprowadza się leczenie chirurgiczne.

Olej CBD i medyczna marihuana a leczenie jaskry

Układ endokannabinoidowy człowieka (ECS) jest jednym z najważniejszych układów. Z jego działaniem wiążą się takie aspekty jak stany zapalne, odpowiedź immunologiczna, neuroprotekcja, czy modulacja bólu. Biorąc pod uwagę istotną rolę ECS, szczególnie jeśli chodzi o neuroprotekcję i stany zapalne, leki na bazie kannabinoidów mogą być niezwykle przydatne w leczeniu i zapobieganiu jaskry.

Receptory kannabinoidowe są obecne w tkankach oka odpowiedzialnych za regulację ciśnienia wewnątrzgałkowego. Można zatem opracować leki na bazie kannabinoidów, które spełnią jednocześnie dwie role: obniżą poziom ciśnienia oraz ochronią komórki siatkówki.

Medyczna marihuana

Osoby z jaskrą od dziesięcioleci stosują medyczną marihuanę, aby złagodzić objawy choroby. Badania z lat 70. wykazały, że palenie marihuany może rzeczywiście obniżyć ciśnienie w oku, ale efekt jest krótkotrwały – trwa maksymalnie 3 – 4 godziny.

W przypadku jaskry, ważne jest, aby utrzymywać prawidłowe ciśnienie w oku 24 godziny na dobę, więc palenie marihuany kilka razy dziennie nie jest praktycznym rozwiązaniem.

Badania naukowe wykazały, że THC jest cząsteczką obniżającą ciśnienie w oku. Z drugiej strony CBD łagodzi psychoaktywne działanie CBD. Dlatego w na jaskrę zaleca się stosowanie oleju o wysokiej zawartości THC zamiast oleju o wysokiej zawartości CBD.

THC obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe

W skład układu endokannabinoidowego wchodzi wiele receptorów kannabinoidowych. THC wchodzi z nimi w interakcję. Wiadomo, że ta interakcja obniża IOP. W oku występuje wysokie stężenie receptorów kannabinoidowych typu CB1. Właśnie dlatego palenie marihuany lub spożywanie olejków THC i artykułów spożywczych może pomóc obniżyć IOP.

THC ogranicza uszkodzenia nerwu wzrokowego

W przypadku jaskry zmniejszenie ciśnienia wewnątrzgałkowego nie zawsze wystarcza, aby zapobiec utracie wzroku. Neurotoksyczność indukowana glutaminianem również wydaje się odgrywać znaczącą rolę w jaskrze. Chorzy mają tendencję do podwyższonego poziomu glutaminianu – głównego neuroprzekaźnika znajdującego się w oku. Nadmiar glutaminianu gromadzi się w komórkach zwojowych siatkówki i uszkadza neurony.

Nowe badania wykazały, że CBD i THC mogą chronić przed śmiercią komórkową wywołaną glutaminianem, ponieważ oba związki są przeciwutleniaczami.

Olejek CBD

Chociaż CBD może nie pomagać bezpośrednio w jaskrze, to może pomóc w innych dolegliwościach wpływających negatywnie na IOP.

Oleje CBD a wysokie ciśnienie krwi

Badania naukowe wykazały, że olej CBD obniża ciśnienie krwi i radzi sobie ze stresem dzięki swojej zdolności do zwiększania przepływu krwi w czasie stresu [10].

CBD działa jak środek rozszerzający naczynia krwionośne — umożliwia swobodniejszy przepływ krwi poprzez rozluźnienie komórek mięśni gładkich w naczyniach krwionośnych i odciążenie tętnic.

Olejek CBD i cukrzyca

Cukrzyca jest główną przyczyną dwóch określonych typów jaskry: z otwartym kątem przesączania oraz neowaskularnej.

Istnieje kilka czynników za to odpowiadających, w tym takie procesy, jak stan zapalny w oku, śmierć komórek siatkówki z powodu wysokiego poziomu cukru we krwi i rozwój dysfunkcyjnych naczyń krwionośnych w oku.

Przewlekły stan zapalny spowodowany insulinoopornością jest kluczowym czynnikiem w rozwoju cukrzycy typu 2. Naukowcy odkryli, że właściwości przeciwzapalne oleju CBD leczą to zapalenie, poprawiając w ten sposób metabolizm organizmu i kontrolę glikemii.

Oznacza to, że olej CBD CBD może zmniejszyć stan zapalny, który prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2, co z kolei może zmniejszyć ryzyko wystąpienia jaskry wywołanej przez cukrzycę.

Olejek konopny CBD łagodzi stany zapalne

Wykazano, że kannabinoidy są środkami przeciwzapalnymi i immunosupresyjnymi — głównie ze względu na ich interakcje z układem endokannabinoidowym. Robią to poprzez hamowanie proliferacji komórek i tłumienie zapalnych cytokin.

Mówiąc najprościej, olejek konopny CBD może zmniejszać stany zapalne i wpływać na niektóre komórki odpornościowe.

Olej CBD i medyczna marihuana w leczeniu jaskry – podsumowanie

Większość badań naukowych, które przeprowadzono do tej pory wskazuje, że THC skutecznie zmniejsza IOP, podczas gdy CBD ingeruje w aktywność THC.

THC jest przeciwutleniaczem, który może zapobiegać apoptozie komórek zwojowych siatkówki, co jest korzystne w przypadku osób, które cierpią z powodu postępującej utraty wzroku nawet po kontrolowaniu IOP.

Bibliografia:

• Tham, Y. C., Li, X., Wong, T. Y., Quigley, H. A., Aung, T., & Cheng, C. Y. (2014, November 1). Global prevalence of glaucoma and projections of glaucoma burden through 2040: A systematic review and meta-analysis. Ophthalmology. Elsevier. https://doi.org/10.1016/j.ophtha.2014.05.013
• Glaucoma Treatment, Symptoms & Diagnosis. (n.d.). Retrieved December 12, 2018, from https://www.lei.org.au/services/eye-health-information/glaucoma/
• Lederer C. M. (2012). The use of marijuana to treat glaucoma. Missouri medicine, 109(2), 95. Retrieved August 22, 2019, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6181747/
• Weinreb, R. N., Aung, T., & Medeiros, F. A. (2014). The pathophysiology and treatment of glaucoma: a review. JAMA, 311(18), 1901–1911. doi:10.1001/jama.2014.3192
• Types of Glaucoma | Glaucoma Research Foundation. (n.d.). Retrieved December 13, 2018, from https://www.glaucoma.org/glaucoma/types-of-glaucoma.php
• Cairns, E. A., Baldridge, W. H., & Kelly, M. E. M. (2016, January 12). The Endocannabinoid System as a Therapeutic Target in Glaucoma. Neural Plasticity. Hindawi. https://doi.org/10.1155/2016/9364091
• Tomida, I., Pertwee, R. G., & Azuara-Blanco, A. (2004). Cannabinoids and glaucoma. The British journal of ophthalmology, 88(5), 708–713. doi:10.1136/bjo.2003.032250
• Philpott, H. T., OʼBrien, M., & McDougall, J. J. (2017). Attenuation of early phase inflammation by cannabidiol prevents pain and nerve damage in rat osteoarthritis. Pain, 158(12), 2442–2451. doi:10.1097/j.pain.0000000000001052
• Kokona, D., Georgiou, P.-C., Kounenakis, M., Kiagiadaki, F., & Thermos, K. (2016). Endogenous and Synthetic Cannabinoids as Therapeutics in Retinal Disease. Neural Plasticity, 2016, 8373020. https://doi.org/10.1155/2016/8373020
• Jadoon, K. A., Tan, G. D., & O’Sullivan, S. E. (2017). A single dose of cannabidiol reduces blood pressure in healthy volunteers in a randomized crossover study. JCI Insight, 2(12). https://doi.org/10.1172/jci.insight.93760
• Horváth, B., Mukhopadhyay, P., Haskó, G., & Pacher, P. (2012). The endocannabinoid system and plant-derived cannabinoids in diabetes and diabetic complications. The American Journal of Pathology, 180(2), 432–42. https://doi.org/10.1016/j.ajpath.2011.11.003
• Mecha, M., Feliú, A., Iñigo, P. M., Mestre, L., Carrillo-Salinas, F. J., & Guaza, C. (2013). Cannabidiol provides long-lasting protection against the deleterious effects of inflammation in a viral model of multiple sclerosis: A role for A2A receptors. Neurobiology of Disease, 59, 141–150. https://doi.org/10.1016/j.nbd.2013.06.016
• World Health Organization. (2017). WHO | Cannabidiol (compound of cannabis). WHO. Retrieved from http://www.who.int/features/qa/cannabidiol/en/

Źródło: dailycbd.com